Yaz Aylarının Kavurucu Sıcaklarında Kalp Sağlığını Koruma Rehberi
SICAKLIKLARIN VE ELEKTROLİTL KAYBININ KALP ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Yaz aylarında artan yüksek sıcaklıklar, sadece bunaltıcı bir his değil, aynı zamanda ciddi sağlık riskleri de taşımaktadır. Vücudumuzun doğal termoregülasyon mekanizması, aşırı sıcaklar karşısında zorlanmakta ve bu durum kalp sağlığını olumsuz etkileyebilmektedir. Terleme sonucu kaybedilen su ve elektrolitler, özellikle sodyum ve potasyum, kanın viskozitesini artırarak damarların büzülmesine neden olur. Bu da kalbin daha yoğun çalışmasına yol açar ve kalp damar hastalıkları, hipertansiyon veya kalp yetersizliği gibi kronik rahatsızlıkları olan bireylerin riskini önemli ölçüde yükseltir.
Kardiyoloji uzmanları, sıcak havalarda tansiyon ve ritim bozukluklarına bağlı göğüs ağrıları ile kalp krizlerinin tetiklenebileceğine işaret ediyor. Ayrıca, Amerikan Kalp Derneği’nin yaptığı araştırma, sıcaklık her 1°C arttığında, 65 yaş üstü bireylerde kardiyovasküler ölüm riskinin %2 oranında arttığını ortaya koymuştur. Lancet dergisinde yayımlanan başka bir çalışma ise iklim değişikliğine bağlı ölümlerin %50’sinin kalp ve damar hastalıklarından kaynaklandığını gösteriyor. Bu çalışmalar, iklim değişikliğinin getirdiği sıcaklık artışlarının, özellikle kalp sağlığı üzerinde ciddi ve uzun vadeli etkileri olabileceğine dikkat çekiyor.
Yapay Zeka ve Erken Tanı Yöntemleri
İngiltere’deki Imperial College London’dan kardiyolog Dr. Arunashis Sau, yapay zeka destekli EKG teknolojilerinin, sıcak havalarda kalp hastalıklarının erken tespiti ve önlenmesinde devrim yaratabileceğini belirtiyor. Yapay zeka, geleneksel yöntemlere kıyasla EKG’deki detayları insan gözünün fark edemediği noktaları yakalayarak riskli durumları önceden tespit edebilmektedir. Bu sayede, özellikle sıcaklık artışlarının tetiklediği kalp krizleri daha hızlı ve etkili bir şekilde önlenebilir.
RİSK ALTINDA OLAN KİŞİLER
Yüksek sıcaklıklar, özellikle yaşlılar, kronik kalp hastası olanlar, diyabet hastaları ve çocuklar için daha büyük tehditler taşımaktadır. Yaş ilerledikçe vücudun ısı düzenleme kapasitesi azalır ve susuzluk hissi geç fark edilir. Kalp yetmezliği, koroner arter hastalıkları veya aritmi gibi rahatsızlıkları bulunan kişiler, sıcak hava dalgalarından daha fazla etkilenir. Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) uzmanlarından John Nairn, gece sıcaklıklarının yükselmesinin kalp krizi ve ani ölümler riskini artırdığını vurgulamaktadır. Ayrıca, New York’ta yapılan araştırma, nem oranı %70’in üzerine çıktığında inme riskinin iki katına kadar arttığını göstermektedir. Environmental Health Perspectives dergisinde yayımlanan başka bir araştırma ise, 35°C üzerindeki sıcaklıklarda kan viskozitesinin artarak damar tıkanıklığı riskini yükselttiğine dikkat çekiyor. Özellikle idrar söktürücü veya kan sulandırıcı ilaç kullanan kişiler, bu riskten daha fazla etkilenebilirler.
SAĞLIKLI YAŞAM VE KORUYUCU ÖNERİLER
Kardiyoloji uzmanları, yaz aylarında kalp sağlığını korumak için aşağıdaki temel önlemleri öneriyor:
- Bol Su Tüketimi: Günlük en az 2,5-3 litre su içmek, vücudun sıvı dengesini korumak adına önemlidir. Ancak, kalp yetmezliği veya böbrek sorunları olanlar, doktorlarına danışmadan aşırı su tüketiminden kaçınmalıdır.
- Güneşten Korunma: 10:00-16:00 saatleri arasında güneş ışığından uzak durmak ve mümkünse klimalı ortamları tercih etmek gerekir. Klima ayarını 24-25°C seviyesinde tutmak, vücut ısısının dengede kalmasına yardımcı olur.
- Sağlıklı ve Hafif Beslenme: Yağlı ve ağır yemekler yerine, su oranı yüksek meyve ve sebzelerden oluşan hafif öğünler tercih edilmelidir. Özellikle karpuz, salatalık, domates gibi serinletici gıdalar, hem susuzluğu giderir hem de kalp sağlığını destekler.
- İlaç Kullanımına Dikkat: İdrar söktürücü veya kan sulandırıcı ilaç kullananlar, yaz aylarında doz ayarlaması ve kullanım şekli konusunda doktorlarına danışmalı.
- Kafein ve Alkol Tüketimini Azaltın: Kafein kalbi hızlandırabilir, alkol ise sıvı kaybını artırabilir. Bu nedenle, bu maddelerin tüketimini sınırlandırmak faydalı olacaktır.
- Doğru Giyim ve Koruyucu Aksesuarlar: Hafif, açık renkli ve pamuklu kıyafetler tercih edilmeli. Güneş ışınlarına karşı şapka ve güneş gözlüğü kullanmak, vücut ısısının kontrolünde etkilidir.
- Ani Soğuk Duşlardan Kaçının: Çok soğuk suyla yapılan ani duşlar damarların büzüşmesine neden olabilir. Bu durum tansiyonu yükseltir ve kalp krizini tetikleyebilir.
KALP KRİZİ BELİRTİLERİ VE ACİL YARDIM
Kalp krizi belirtileri arasında göğüste baskı ve ağrı, soğuk terleme, nefes darlığı, çarpıntı ve halsizlik yer alır. Böyle bir durumda, hastanın rahat bir pozisyona alınması önemlidir. Ayrıca, mümkünse 300 mg aspirin çiğnetilerek kanın sulandırılması ve en kısa sürede 112’yi arayarak sağlık ekiplerine ulaşılması hayati öneme sahiptir. Harvard Tıp Fakültesi’nden Prof. Donald Hensrud, diyabet hastalarında kalp krizi belirtilerinin çok hafif olabildiğine dikkat çekerek, “Herhangi bir şüphede derhal 112’yi arayın” uyarısında bulunuyor.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE GELECEĞE YÖNELİK RİSKLER
Avrupa’da 2022 yazında 70 bin ek ölüm yaşanmış ve uzmanlar, iklim değişikliğine bağlı sıcak hava dalgalarının daha sık ve şiddetli hale geleceği konusunda uyarıyorlar. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, “Aşırı sıcaklar artık nadir bir olay değil, yeni normalimiz haline geldi” diyerek iklim krizinin ciddiyetine vurgu yapıyor. Yaz aylarında artan sıcaklıklar, kalp damar hastalıkları riskini artırırken, bilinçli hareket ederek bu riskleri azaltmak mümkün. Sıvı alımını artırmak, sağlıklı beslenmek ve güneşten korunmak, kalp sağlığını yaz aylarında koruma yolları arasında yer alır. Bu sayede, sıcakların olumsuz etkilerinden korunabilir ve sağlıklı bir yaz geçirebilirsiniz.
