Saç Dökülmesi ve Beslenme İlişkisi
Son yapılan araştırmalar, günlük 1000 kalori ve altında uygulanan diyetlerin saç dökülmesine neden olabileceğini göstermektedir. Dermatoloji Uzmanı Dr. Oğuz Küçükçakır, bu tür diyetlerde saç dökülmesinin 1 ile 6 ay içerisinde başladığını belirtmektedir. Ancak, diyetin normale döndürülmesiyle birlikte saç büyümesinin de normale döndüğünü ifade etmektedir.
Dr. Küçükçakır, protein açısından fakir bir beslenmenin negatif nitrojen dengesine yol açarak saç dökülmesine neden olduğunu vurgulamaktadır. “Protein alımının arttırılmasıyla dökülme durmakta veya azalmaktadır,” diyor. Ayrıca, günde 1000 kaloriden düşük diyetle beslenen bireylerde bazal metabolizma zamanla yavaşlamakta, bu da tiroid bezlerinin işlevselliğini olumsuz etkilemekte ve sonuç olarak saç dökülmelerine sebep olmaktadır. Uzun süreli açlık durumlarının erkeklik hormonunun yarı ömrünü uzatarak yıkım süresini uzattığı ve bu durumun erkek tipi kellik riskini artırdığı da belirtilmektedir.
Vücudun sentezleyemediği ve diyetle alınması gereken omega-3, 6, 9 gibi esansiyel yağ asitlerinin eksikliği, 2-4 ay içerisinde saç dökülmesine yol açabilmektedir. Omega-3 içeren besinlerin en yaygın bilinenleri arasında şunlar yer almaktadır:
- Somon balığı
- Torik balığı
- Uskumru balığı
- Palamut balığı
- Kabak çekirdeği
- Keten tohumu
- Semiz otu
Ayrıca, topikal omega-6 içeren ürünlerin saçlı derideki kepeklenme ve kızarıklığı 3 haftada, saç değişikliklerini ise 3 ayda düzelttiği gözlemlenmiştir.
Demir eksikliği, saç kaybı ile ilişkilendirilen en çok suçlanan faktörlerin başında gelmektedir. Dr. Küçükçakır, “Saç dökülmesi, demir eksikliğinin anemi gelişmeden önce görülen erken belirtilerindendir,” diyerek demirin önemine dikkat çekmektedir. Sağlıklı bir kıl büyümesi için depo demiri (ferritin) düzeyinin 40 mikrogram/litre olması gerektiğini vurgulamaktadır. Demir açısından zengin gıdalar arasında şunlar bulunmaktadır:
- Kırmızı et
- Karaciğer
- Hindi
- Tavuk eti
- Ispanak
- Lahana
- Ton balığı
- Sardunya
- Uskumru
- Mezgit
- Nohut
- Kuru fasulye
- Antepfıstığı
- Ay çekirdeği
- Kabak çekirdeği
- Badem
- Kuru üzüm
- Kuru erik
- Kuru incir
- Yumurta
- Pekmez
Çinko minerali, saç köklerinin sağlıklı gelişimi için önemli bir role sahiptir. Çinko eksikliği, saç dökülmesine ve saçların beyaz, seyrek, kısa ve kırılgan hale gelmesine neden olabilir. Çinko içeren yiyecekler arasında:
- Karides
- İstiridye
- Balık
- Et
- Karaciğer
- Buğday tohumu
- Kabak çekirdeği
- Ayçiçeği çekirdeği
- Tüm tahıllar
- Ceviz
- Badem
- Yumurta
- Peynir
- Süt
Bakır eksikliği, özellikle uzun süreli sütten oluşan diyetlerde veya kronik beslenme bozukluğu olan bireylerde görülmektedir. Bu durum, saç köklerinin yetersiz gelişimine yol açarak birçok saç anomalisine ve saçların beyazlamasına neden olabilir. Bakır minerali, aşağıdaki gıdalardan alınabilir:
- Zeytin
- Fındık
- Ceviz
- Badem
- Üzüm
- Arpa
- Esmer ekmek
- Brokoli
- Pancar
- Pekmez
- Bal
- Portakal
- Kuzu ciğeri
- Fasulye
- Bezelye
Saç köklerimizin sağlıklı büyümesi için gerekli diğer bir vitamin ise biotin‘dir. Biotin eksikliği, saçlarda seyrelme, kırılma ve dökülmelere yol açabilir. Özellikle yumurta akının fazla tüketilmesi veya genetik kökenli bazı hastalıklarda biotin eksikliği görülmektedir. Biotin en çok aşağıdaki gıdalarda bulunur:
- Yumurta sarısı
- Fındık
- Fıstık
- Baklagiller
Ayrıca, C vitamini eksikliği, saçlarda kıvrılmalara neden olabilir. C vitamini eksikliği, özellikle yaşlılarda, alkoliklerde, sigara içenlerde ve taze sebze ya da meyve tüketiminin yetersiz olduğu bireylerde ortaya çıkmaktadır. C vitamini açısından zengin gıdalar arasında:
- Limon
- Greyfurt
- Portakal
- Çilek
- Kivi
- Frenk üzümü
- Lahana
- Domates
- Kuşburnu
- Karnabahar
- Ispanak
- Maydanoz
- Turp
- Patates
- Yeşil biber
