Mikroplastiklerin İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri
Mikroplastiklerin Sağlık Üzerindeki Etkileri
Son yıllarda mikroplastiklerin insan sağlığı üzerine olumsuz etkileri konusunda artan bir endişe söz konusu. Avusturya’daki Danube Özel Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Dr. Johanna Fischer liderliğinde gerçekleştirilen bir araştırma, bu küçük plastik parçacıklarının kardiyovasküler sistem üzerinde olumsuz etkiler yarattığını ortaya koymuştur. Mikroplastikler, plastik ürünlerin zamanla parçalanmasıyla oluşan ve 5 milimetreden daha küçük olan parçacıklardır. Bu zararlı maddeler, yiyeceklerimize, içtiğimiz suya ve soluduğumuz havaya karışarak insan sağlığını tehdit etmektedir. Yapılan araştırmalarda, mikroplastiklerin plasenta ve kan dolaşımı dahil olmak üzere çeşitli insan dokularında bulunduğu tespit edilmiştir. Bu durum, iltihaplanma ve hormonal dengesizlik gibi sağlık sorunlarıyla olası bağlantılar nedeniyle bilim insanları arasında büyük bir endişe yaratmaktadır.
Yapılan son çalışmada, mikroplastiklerle yüksek tansiyon arasında bir ilişki olduğu saptandı. Bu araştırmada, sekiz sağlıklı yetişkine bir ay boyunca yalnızca musluk suyu içmeleri ve şişelenmiş içeceklerden uzak durmaları tavsiye edildi. Çalışmanın başlangıcında, ortasında ve sonunda gerçekleştirilen kan basıncı ölçümlerinde, kadın katılımcılarda diyastolik kan basıncında anlamlı bir azalma gözlemlendi. Erkeklerde benzer değişiklikler kaydedilmemiş olmasına rağmen, erkek katılımcı sayısının (sadece üç kişi) sınırlı olması, kesin sonuçlara ulaşmak için daha geniş bir takip örneğine ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir.
Bu ön bulgular, plastik maruziyetinin azalması ile kardiyovasküler sağlığın iyileşmesi arasında bir bağlantı olabileceğini düşündürmektedir. Dr. Fischer, kandaki mikroplastik seviyelerini ölçmek ve bu maddelerin kan basıncı üzerindeki potansiyel etkilerini daha kapsamlı bir şekilde araştırmak için daha büyük ölçekli çalışmalara ihtiyaç duyulduğunu vurgulamaktadır.
Kardiyovasküler Hastalık Riski
Kalp krizi riski, mikroplastiklerin varlığı nedeniyle 4,5 kat daha fazla. Bilim insanları, endarterektomi (atardamar tıkanıklığını açma) geçiren 257 hastanın karotis atardamarlarındaki plakları incelemişlerdir. Araştırmanın sonuçları, bu plakların yüzde 58’inde mikroplastiklerin bulunduğunu göstermiştir. Mikroplastiklerin var olduğu bireylerin, mikroplastik bulunmayanlara göre kalp krizi veya felç geçirme olasılığının 4,5 kat daha fazla olduğu belirtilmiştir.
Öte yandan, yapılan araştırmalarda akciğer, karaciğer ve böbrekler gibi çeşitli insan dokularında da mikroplastiklere rastlandığı ifade edilmektedir. Mikroplastiklerin, kan-beyin bariyeri gibi biyolojik engelleri aşabilme yetenekleri, nörotoksik etkiler konusunda kaygılara yol açmaktadır. Ayrıca, mikroplastikler genellikle üreme ve metabolik zararlara yol açabilen, endokrin bozucu özelliklere sahip kimyasal katkı maddeleri içermektedir; bunlar arasında ftalatlar ve bisfenol A (BPA) bulunmaktadır.
Maruziyeti Azaltma Yöntemleri
Bilim insanları, mikroplastiklerin potansiyel sağlık etkileri göz önüne alındığında, maruziyetin azaltılması gerektiğini önermektedir. Bunu gerçekleştirmenin en basit yollarından biri, yiyecek ve içecekleri saklamak için cam veya paslanmaz çelik kaplar kullanmak ve plastik ambalaj kullanımını minimuma indirmektir. Ayrıca, yapılan araştırmalar, musluk suyunun kaynatılıp filtrelenmesiyle nano ve mikroplastiklerin %90’ına kadarının giderilebileceğini göstermektedir; bu da vücuda alımını azaltmak için pratik bir yaklaşım sunmaktadır.
