Yeme Bozuklukları ve Anoreksiya Nervoza: Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Yeme Bozuklukları ve Anoreksiya Nervoza

Yemek yemekten korkmak, sürekli kilo verme takıntısıyla yaşamak veya beden algısında bozukluk hissetmek, bireylerin ruhsal ve fiziksel sağlığını ciddi şekilde tehdit eden durumlar arasındadır. Anoreksiya Nervoza Nedir? Belirtileri Nelerdir? Anoreksiya nervoza, bireyin kilo alma korkusuyla aşırı kısıtlayıcı bir diyet uygulaması, yemek yemekten kaçınması ve vücut algısında belirgin bozukluklar yaşamasıyla tanımlanan bir yeme bozukluğudur. Bu hastalığın en yaygın belirtileri şunlardır:

• Aşırı kilo kaybı ve zayıf olmasına rağmen kendini kilolu hissetme.
• Yemek yemeyi reddetme veya aşırı kısıtlama (çok az kalorili diyetler uygulama).
• Aynada sürekli olarak kendini inceleme ve vücut hatlarını eleştirme.
• Sürekli kalori hesaplama ve yiyeceklerden kaçınma.
• Düşük tansiyon, halsizlik, baş dönmesi, saç dökülmesi, tırnak kırılması gibi fiziksel belirtiler.
• Duygusal olarak depresyon, anksiyete ve sosyal geri çekilme.

Bu belirtiler, bireyin fiziksel sağlığını ciddi şekilde tehdit edebilir ve tedavi edilmediği takdirde ölümcül sonuçlar doğurabilir.

Yeme Bozuklukları Nasıl Ortaya Çıkar?

Anoreksiya nervoza ve diğer yeme bozuklukları, genellikle tek bir sebepten kaynaklanmaz. Birçok faktörün bir araya gelmesiyle gelişim gösterir. 1. Psikolojik Faktörler: Kişinin psikolojik durumu, yeme bozukluklarının en önemli nedenlerinden biridir.

• Mükemmeliyetçilik: Kişi kendisinden yüksek beklentiler içinde olabilir ve sürekli olarak “kusursuz” görünme isteği taşır.
• Düşük özgüven: Kendi bedeni hakkında sürekli olumsuz düşünceler geliştiren bireylerde yeme bozuklukları daha yaygındır.
• Depresyon ve anksiyete: Kaygı bozuklukları, depresyon ve obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) gibi psikolojik rahatsızlıklar, yeme bozukluklarına zemin hazırlayabilir.
• Travmalar: Çocukluk döneminde yaşanan travmalar, zorbalık veya aile içi şiddet gibi olumsuz deneyimler, kişinin yeme alışkanlıklarını etkileyebilir.

2. Sosyal ve Kültürel Etkiler: Modern toplum, özellikle genç kadınlar üzerinde büyük bir “ince olma” baskısı oluşturmaktadır.

• Sosyal medya ve güzellik algısı: İdealize edilen “mükemmel beden” kavramı, bireylerin kendilerini yetersiz hissetmesine yol açabilir.
• Moda ve diyet kültürü: Sürekli olarak zayıflığı teşvik eden diyet endüstrisi, sağlıksız kilo verme yöntemlerini toplumda yaygınlaştırabilir.
• Aile ve çevre baskısı: Ailesinden veya arkadaş çevresinden “Kilo aldın!”, “Daha fit olmalısın!” gibi yorumlar duyan bireyler, zamanla yeme alışkanlıklarını kısıtlamaya başlayabilir.

3. Genetik ve Biyolojik Faktörler: Araştırmalar, yeme bozukluklarının genetik yatkınlığa sahip olabileceğini göstermektedir.

• Aile geçmişi: Ailesinde anoreksiya veya bulimia geçmişi bulunan bireyler, yeme bozukluğu geliştirme riski taşır.
• Beyin kimyası: Serotonin ve dopamin gibi nörotransmitterlerin dengesizliği, yeme bozukluklarını tetikleyebilir.
• Hormonal değişimler: Özellikle ergenlik döneminde yaşanan hormonal dalgalanmalar, bireyin yeme alışkanlıklarını ve beden algısını etkileyebilir.

Anoreksiya Nervoza Nasıl Tedavi Edilir?

Anoreksiya nervoza ve diğer yeme bozuklukları, psikolojik ve fiziksel sağlığı tehdit ettiği için mutlaka uzman desteği gerektirir. 1. Bilişsel Davranışçı Terapi (CBT): Anoreksiya tedavisinde en etkili yöntemlerden biri CBT’dir. Bu terapi, bireyin vücut algısını değiştirmesine, yemekle olan ilişkisinin düzeltilmesine ve kaygılarını yönetmesine yardımcı olur.

• 2. Beslenme Terapisi ve Diyetisyen Desteği: Vücudun sağlıklı bir şekilde tekrar beslenmeye alışması için uzman bir diyetisyenle çalışmak önemlidir. Aşamalı olarak sağlıklı kiloya ulaşmayı sağlayan bir beslenme programı uygulanmalıdır.
• 3. Aile ve Grup Terapileri: Kişinin ailesinin bilinçlendirilmesi ve destekleyici bir ortam yaratılması iyileşme sürecinde büyük rol oynamaktadır.
• 4. Tıbbi Tedavi ve Hastane Yatışı (Ağır Vakalar İçin): Ciddi kilo kaybı ve hayati risk taşıyan durumlarda hastane yatışı gerekebilir. Vücut elektrolit dengesi bozulduğunda tıbbi destek sağlanmalıdır.

Anoreksiya nervoza ve diğer yeme bozuklukları, yalnızca kilo verme takıntısı değil, aynı zamanda ciddi psikolojik ve fizyolojik sonuçları olan hastalıklardır. Erken teşhis ve doğru tedavi ile iyileşmek mümkündür. Eğer siz veya bir yakınınız yeme bozukluğu belirtileri gösteriyorsa, mutlaka uzman yardımı almanız önemlidir.

Kaynak: Kadinvekadin