Bahar Alerjileri ve Alerjik Rinit: Belirtiler, Korunma Yöntemleri ve Tedavi

Bahar Alerjileri ve Alerjik Rinit Hakkında Bilgiler

Halk arasında “bahar gribi” veya “saman nezlesi” olarak bilinen alerjik rinit, burun mukozasının iltihaplanmasıdır ve hem yetişkinlerde hem de çocuklarda yaygın bir şekilde görülmektedir. İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mahir İğde, alerjik rinitin belirtileri ve korunma yolları hakkında önemli bilgiler sunuyor. Baharın gelişiyle doğa yeniden canlanırken, bu güzelliklerin yanı sıra bazı zorluklarla da karşılaşmak zorunda kalıyoruz. Özellikle polenlerin yoğunlaştığı bu dönemde, genellikle “bahar gribi” veya “saman nezlesi” olarak adlandırılan bahar alerjileri, birçok kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyebiliyor. Alerjik reaksiyonlar, çocukları ve yetişkinleri etkileyebildiği gibi, bebekler ve çocuklar daha hassas bağışıklık sistemine sahip oldukları için bahar alerjilerinden daha fazla etkilenme riski taşımaktadır.

Prof. Dr. Mahir İğde, alerjik rinitin çocuklarda en sık rastlanan hastalıklardan biri olduğunu vurgularken, anne veya babada alerjik bir durum bulunması halinde çocuklarda alerjik rinit görülme olasılığının arttığını belirtiyor.

ALERJİK REAKSİYONLARIN ORTAYA ÇIKIŞI

Alerjik bir reaksiyon, bağışıklık sisteminin alerjene karşı verdiği aşırı bir tepki ile ortaya çıkar. Bu sürecin temel aşamaları şunlardır:

• İlk temas ve bağışıklık tepkisi: Vücut, alerjenle ilk karşılaştığında genellikle onu zararsız olarak algılar. Ancak bu ilk temas sırasında alerjene özgü IgE antikorları üretilir.
• Histamin salınımı: Alerjenle tekrar karşılaşıldığında, daha önce üretilmiş IgE antikorları alerjeni tanır ve mast hücrelerine bağlanır. Bu durum, mast hücrelerinin histamin adı verilen bir kimyasal madde salgılamasına sebep olur.
• Alerjik reaksiyonlar: Serbest bırakılan histamin, burun tıkanıklığı, hapşırma, gözlerde kaşıntı ve sulanma, öksürük ve solunum güçlüğü gibi tipik alerjik semptomlara yol açar.

BAHAR ALERJİSİNİN KAYNAĞI

Bahar alerjilerinin en bilinen nedeni polenlerdir. Bitkilerin üreme amacıyla havaya saldığı bu mikroskobik tanecikler, solunum yoluyla vücudumuza girdiğinde alerjik reaksiyonlara yol açabilir. Polenlerin yoğunluğu mevsime göre değişiklik gösterir:

• Ağaç polenleri: Mart ayından mayıs ayına kadar yoğun olarak görülür.
• Çimen polenleri: Mayıs ve haziran aylarında etkisini gösterir.
• Bitki ve çiçek polenleri: Yaz sonu ve sonbahar döneminde alerjik reaksiyonlara yol açabilir.

Bahar alerjileri yalnızca polenlerden kaynaklanmamaktadır. Ev tozu akarları, küf sporları ve hayvan tüyleri gibi diğer alerjenler de bu dönemde alerjik reaksiyonları tetikleyebilir.

ÇOCUKLARDA BAHAR ALERJİSİNİN BELİRTİLERİ

• Burun akıntısı
• Burun tıkanıklığı
• Burunda kaşıntı
• Hapşırma
• Göz yaşarması ve kaşıntısı
• Geniz akıntısı
• Boğazda gıcık ve öksürük

Bu semptomların en yaygın alerjik rinit belirtileri olduğunu açıklayan Prof. Dr. İğde, alerjik rinitin çocuklar üzerindeki olumsuz etkilerine de dikkat çekiyor. Burun tıkanıklığı nedeniyle uyku sorunları yaşayan çocuklar, gündüz sersemlik, yorgunluk ve iştahsızlık gibi problemlerle karşılaşabilir. Bu durum, okul başarılarını da olumsuz etkileyebilir. Uzun süren burun tıkanıklığı, yüzde şekil bozukluklarına, kulak problemlerine ve kronik sinüzite yol açabilir. Alerjik rinit, astım gelişimini tetikleyebileceği için erken teşhis ve tedavi büyük önem taşır.

BAHAR ALERJİSİNDEN KORUNMA YOLLARI

Prof. Dr. Mahir İğde, alerjik rinitten korunmanın en etkili yolunun alerjiye neden olan maddelerden uzak durmak olduğunu belirtmektedir. Ancak alerjenlerden tamamen kaçınmak her zaman mümkün olmayabilir. Bu durumda alınabilecek önlemlerle alerji semptomlarını hafifletmek mümkündür:

• Polen Yoğunluğuna Dikkat Edin: Polenlerin yoğun olduğu saatlerde dışarı çıkmaktan kaçının ve evde camları kapalı tutun.
• Temizlik Önlemleri Alın: Evinizi düzenli olarak temizleyin ve polenlerin içeri girmesini engellemek için pencereleri kapalı tutarak havalandırın.
• Hava Temizleyiciler Kullanın: Evinizde hava temizleyici cihazlar kullanarak havadaki alerjen miktarını azaltabilirsiniz.
• Yatak ve Yastık Seçimine Özen Gösterin: Kuş tüyü ve yün yerine pamuklu veya sentetik yastık ve battaniyeler tercih edin. Alerjiye özel nevresim takımları kullanmak da faydalı olabilir.
• Nem Dengesini Koruyun: Odanızın nem seviyesini dengede tutmak için buharlı nemlendiriciler kullanabilirsiniz, ancak küf oluşumuna karşı dikkatli olun.
• Ev Bitkilerine Dikkat Edin: Ev bitkilerinin köklerinde bulunan küfler alerjilere neden olabilir, bu nedenle evinizdeki bitki sayısını sınırlı tutun.
• Dengeli Beslenin: Bağışıklık sisteminizi güçlendirmek için dengeli ve az karbonhidratlı beslenmeye özen gösterin.
• Dışarıda Önlem Alın: Çimleri keserken veya bahçe işleriyle uğraşırken polen maskesi kullanın.
• Araç İçinde Önlem Alın: Araç kullanırken camları kapalı tutun ve klima filtrelerini düzenli olarak değiştirin.

SAĞLIK KURULUŞLARINA VE DOKTORLARA BAŞVURUN

Özellikle astımı olan çocuklarda alerji belirtileri görüldüğünde vakit kaybetmeden doktora başvurulması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. İğde, çocuğunuzun alerjik rinit belirtilerinin şiddetli olması, uzun sürmesi veya uyku düzenini ve okul başarısını olumsuz etkilemesi durumunda bir uzmana danışmanızı öneriyor. Bahar alerjileri kronik bir durum olabilir ve tedavi edilmediğinde yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürebilir. Alınacak doğru önlemler ve gerektiğinde uzman desteği ile bahar aylarını daha sağlıklı ve konforlu geçirmek mümkündür.

Kaynak: Yasemin